یکی از خصوصیات شرکت های تجاری ، این است که شرکت های مذکور دارای شخصیت حقوقی هستند.اخذ کارت بازرگانی فوری شخصیت حقوقی مستلزم بررسی از جهات مختلف است که به شرح ذیل به آن ها می پردازیم :
- تعریف
از نظر فعالیت های اجتماعی، دو نوع شخص وجود دارد. شخص حقیقی و شخص حقوقی. منظور از شخص حقیقی افراد انسانی است و منظور از شخص حقوقی عبارت است " گروهی از افراد انسان یا منفعتی از منافع عمومی که قوانین موضوعه آن را در حکم شخص طبیعی و موضوع حقوق و تکالیف قرار داده باشد ".
- انواع اشخاص حقوقی و نحوه تشکیل آن ها
اشخاص حقوقی بر دو نوع اند : اشخاص حقوقی حقوق عمومی، اشخاص حقوقی حقوق خصوصی. منظور از اشخاص حقوقی حقوق عمومی ، اشخاصی هستند که از طرف دولت به وجود می آیند مثل تمام وزارتخانه ها ، موسسات و سازمان های دولتی.
این اشخاص بلافاصله پس از تصویب مجوز قانونی آن ها، به وجود آمده دارای شخصیت حقوقی گردیده و شروع به فعالیت می کنند. ( ماده 578 قانون تجارت )
اشخاص حقوقی حقوق خصوصی خود بر دو نوع اند : شرکت های تجاری و موسسات غیرانتفاعی.
شرکت های تجاری عبارتند از شرکت هایی که به صورت یکی از شرکت های هفت گانه مقرر در قانون تجارت ( سهامی ، با مسئولیت محدود ، تعاونی ، نسبی ، تضامنی ، مختلط سهامی ، مختلط غیر سهامی ) تاسیس می گردند. این شرکت ها پس از تشکیل طبق قانون تجارت دارای شخصیت حقوقی می شوند.
سازمان ها و موسسات غیرانتفاعی مثل انجمن نویسندگان، انجمن خوشنویسان ، احزاب و دسته های سیاسی ، پس از ثبت در اداره ثبت شرکت ها دارای شخصیت حقوقی خواهند شد. ( ماده 584 قانون تجارت )
- حقوق و تکالیف شرکت ها و اشخاص حقوقی
ماده 588 قانون تجارت مقرر می دارد : " شخص حقوقی می تواند دارای کلیه حقوق و تکالیفی شود که قانون برای افراد قائل است. مگر حقوق و وظایف ابوت ، بنوت و امثال ذلک "
بنابراین شخص حقوقی دارای کلیه حقوق و تکالیفی که نوعاَ یک شخص طبیعی می تواند دارا بشود مگر حقوق و تکالیفی که طبیعتاَ مربوط به انسان است. مثل حق ابوت ( پدری ) و حق نبوت ( فرزندی ) یعنی حقوق و تکالیف متقابلی که پدر و فرزند نسبت یکدیگر دارند. یک شرکت تجاری طبعاَ فارغ از این امور و تکالیف و حقوق است.
بنابراین اشخاص حقوقی ؛ پس از اینکه طبق قانون دارای شخصیت حقوقی شدند، می توانند به هر فعالیت اجتماعی دست بزنند : در بانک حساب باز کنند، برای خود اموال منقول و غیر منقول خریداری کرده و یا اجاره کنند، اموال خود را بفروشند و هر نوع قرارداد مورد نیاز خود را منعقد کنند. همچنین اشخاص حقوقی مکلف اند مقررات مربوط به حرفه و رشته خود را رعایت کرده، در صورتی که مشمول مالیات هستند آن را بپردازند و در صورت تخلف ممکن است جریمه شده و حتی حکم انحلال آن ها صادر شود.
اداره شخص حقوقی به وسیله کسانی انجام می گیرد که این مسئولیت طبق قانون به عهده آن ها گذارده شده است . به همین دلیل ماده 589 قانون تجارت مقرر می دارد " تصمیمات شخص حقوقی به وسیله مقاماتی که به موجب قانون یا اساسنامه صلاحیت اتخاذ تصمیم دارند گرفته می شود ".
بنابراین اداره یک شرکت تجاری به عهده هیات مدیره شرکت است و اداره یک وزارتخانه به عهده وزیر آن وزارتخانه و اداره یک موسسه غیرتجاری به عهده رئیس آن موسسه است.
یکی از خصوصیات شرکت های تجاری ، این است که شرکت های مذکور دارای شخصیت حقوقی هستند.اخذ کارت بازرگانی فوری شخصیت حقوقی مستلزم بررسی از جهات مختلف است که به شرح ذیل به آن ها می پردازیم :
- تعریف
از نظر فعالیت های اجتماعی، دو نوع شخص وجود دارد. شخص حقیقی و شخص حقوقی. منظور از شخص حقیقی افراد انسانی است و منظور از شخص حقوقی عبارت است " گروهی از افراد انسان یا منفعتی از منافع عمومی که قوانین موضوعه آن را در حکم شخص طبیعی و موضوع حقوق و تکالیف قرار داده باشد ".
- انواع اشخاص حقوقی و نحوه تشکیل آن ها
اشخاص حقوقی بر دو نوع اند : اشخاص حقوقی حقوق عمومی، اشخاص حقوقی حقوق خصوصی. منظور از اشخاص حقوقی حقوق عمومی ، اشخاصی هستند که از طرف دولت به وجود می آیند مثل تمام وزارتخانه ها ، موسسات و سازمان های دولتی.
این اشخاص بلافاصله پس از تصویب مجوز قانونی آن ها، به وجود آمده دارای شخصیت حقوقی گردیده و شروع به فعالیت می کنند. ( ماده 578 قانون تجارت )
اشخاص حقوقی حقوق خصوصی خود بر دو نوع اند : شرکت های تجاری و موسسات غیرانتفاعی.
شرکت های تجاری عبارتند از شرکت هایی که به صورت یکی از شرکت های هفت گانه مقرر در قانون تجارت ( سهامی ، با مسئولیت محدود ، تعاونی ، نسبی ، تضامنی ، مختلط سهامی ، مختلط غیر سهامی ) تاسیس می گردند. این شرکت ها پس از تشکیل طبق قانون تجارت دارای شخصیت حقوقی می شوند.
سازمان ها و موسسات غیرانتفاعی مثل انجمن نویسندگان، انجمن خوشنویسان ، احزاب و دسته های سیاسی ، پس از ثبت در اداره ثبت شرکت ها دارای شخصیت حقوقی خواهند شد. ( ماده 584 قانون تجارت )
- حقوق و تکالیف شرکت ها و اشخاص حقوقی
ماده 588 قانون تجارت مقرر می دارد : " شخص حقوقی می تواند دارای کلیه حقوق و تکالیفی شود که قانون برای افراد قائل است. مگر حقوق و وظایف ابوت ، بنوت و امثال ذلک "
بنابراین شخص حقوقی دارای کلیه حقوق و تکالیفی که نوعاَ یک شخص طبیعی می تواند دارا بشود مگر حقوق و تکالیفی که طبیعتاَ مربوط به انسان است. مثل حق ابوت ( پدری ) و حق نبوت ( فرزندی ) یعنی حقوق و تکالیف متقابلی که پدر و فرزند نسبت یکدیگر دارند. یک شرکت تجاری طبعاَ فارغ از این امور و تکالیف و حقوق است.
بنابراین اشخاص حقوقی ؛ پس از اینکه طبق قانون دارای شخصیت حقوقی شدند، می توانند به هر فعالیت اجتماعی دست بزنند : در بانک حساب باز کنند، برای خود اموال منقول و غیر منقول خریداری کرده و یا اجاره کنند، اموال خود را بفروشند و هر نوع قرارداد مورد نیاز خود را منعقد کنند. همچنین اشخاص حقوقی مکلف اند مقررات مربوط به حرفه و رشته خود را رعایت کرده، در صورتی که مشمول مالیات هستند آن را بپردازند و در صورت تخلف ممکن است جریمه شده و حتی حکم انحلال آن ها صادر شود.
اداره شخص حقوقی به وسیله کسانی انجام می گیرد که این مسئولیت طبق قانون به عهده آن ها گذارده شده است . به همین دلیل ماده 589 قانون تجارت مقرر می دارد " تصمیمات شخص حقوقی به وسیله مقاماتی که به موجب قانون یا اساسنامه صلاحیت اتخاذ تصمیم دارند گرفته می شود ".
بنابراین اداره یک شرکت تجاری به عهده هیات مدیره شرکت است و اداره یک وزارتخانه به عهده وزیر آن وزارتخانه و اداره یک موسسه غیرتجاری به عهده رئیس آن موسسه است.
انواع شرکت های اشخاص